دره الموت؛ قلمرو حشاشین
چندی از اسرارآمیزترین جاذبه‌های گردشگری ایران، در دره‌های الموت و شاهرود واقع شده است. دامنه‌های قلل سر به فلک کشیده البرز دارای مناظر الهام‌بخش و شگفت‌انگیزی است که تجسم کننده مناظر زیبای سوئیس، پاتاگونیا، نواحی مرکزی استرالیا و بلندی‌های سوریه است.
دیدن دره‌های فوق‌العاده زمانی وسوسه‌انگیزتر می‌شود که بدانیم زیبای طبیعی این ناحیه عطر و بوی تاریخی اسرارآمیز و کهن دارد. بقایای نزدیک به ۵۰ قلعه در سرتاسر دامنه‌های البرز آرامیده‌اند. این قلعه‌ها، پناهگاه مستحکم اسطوره‌های افسانه‌ای یکی از ترسناک‌ترین فرقه‌های مذهبی قرون‌وسطی بوده‌اند. شگفت‌انگیزترین این قلعه‌ها در روستاهای گازر (قلعه الموت) و رازمیان (قلعه لمبسر) واقع‌شده است.
قزوین تا رازمیان ۶۵ کیلومتر و تا گازارخان ۱۱۰ کیلومتر فاصله دارد. با وسایل نقلیه متفاوتی ازجمله تاکسی یا سواری‌های شخصی می‌توانید به تور یک روزه پرماجرایی را تجربه کنید. اما تور ۳روزه کوه‌پیمایی در دامنه‌های ناشناخته البرز می‌تواند بر شگفتی سفرتان بیفزاید. نیازی به گرفتن راهنمای تور نیست و یک مورخ آگاه می‌تواند سرگذشت این قلعه‌ها را به‌خوبی برایتان توضیح دهد. اگر تصمیم گرفتید در دامنه‌های البرز کوه‌پیمایی کنید تا دامنه‌های شمالی البرز برسید، با کرایه قاطر و کمک گرفتن از یک راهنما، سفر بهتری خواهید داشت.
رازمیان/ قلعه لمبسر
در امتداد مسیر پرپیچ و خم قزوین به رازمیان روستاهایی با مناظر زیبا و شالیزارهایی از برنج قرارگرفته است. روستای رازمیان در خود جاذبه گردشگری ندارد، ولی اگر با تاکسی تا این روستا آمده‌اید با آژانس روستا تماس بگیرید و به مسیر خود ادامه دهید. هزینه فاصله ۲٫۵ کیلومتری رازمیان تا لمبسر چندان زیاد نخواهد بود. از آنجا ۲۰ دقیقه پیاده‌روی لازم دارید تا به آثار به‌جای مانده از دیواره‌ها و دژ قلعه برسید. توصیه می‌کنیم حداقل برای یک ساعت از این قلعه اسرارآمیز دیدن کنید و آثار باستانی آن را ببینید و از صدای پرندگان لذت ببرید.
به خاطر داشته باشید پیش از سفر حتما کرم ضد آفتاب و کلاه به همراه داشته باشید، زیرا در ارتفاعات قله‌های البرز به‌ندرت سایه پیدا می‌کنید. در رازمیان هیچ اقامت گاه رسمی وجود ندارد، اما با صرف هزینه کمی برای تاکسی می‌توانید خود را به معلم کلایه برسانید. در این مسیر می‌توانید ۸ کیلومتر مسیر انحرافی را طی کنید تا به دریاچه اُوان برسید. منظره زیبای دریاچه با زمینه از کوههای بلند، خاطرات به‌یادماندنی برایتان به همراه دارد.
معلم کلایه
معلم کلایه که به شهر الموت هم شناخته می‌شود، روستایی با یک خیابان اصلی است. این روستا گذرگاه مفیدی برای جابه‌جایی و حمل و نقل در این منطقه است، اما جاذبه گردشگری به خصوصی ندارد. اگر قصد داشتید شبی را در این روستا سپری کنید، رستوران حدادی ۲ اتاق ساده برای اجاره دارد؛ هزینه هر شب اقامت در اتاق های این رستوران چندان گران نخواهد بود. این رستوران در خیابان اصلی و در ۵۰ متری شرق مجسمه قرارگرفته است. اگر ۶۰۰ متر دیگر به سمت شرق بروید به محل حرکت اتوبوس و سواری‌های شخصی روستا می‌رسید. سواری‌ها یک ساعت زودتر از اتوبوس شمارا به قزوین می‌رسانند، زیرا اتوبوس‌ها در مسیر در روستاهای کوچک توقف می‌کنند. کرایه تاکسی تا گازر خان زیاد نیست، اما اگر از مسیر انجدان بروند این هزینه ۲ برابر می‌شود. همچنین می‌توانید از سرویس‌های مدرسه که ساعت ۱۱:۴۵ صبح به گازرخان می‌روند استفاده کنید.
اندج
مسیر ۸ کیلومتری از معلم کلایه تا اندج پر از خار و خاشاک است. این مسیر از میان ۳ دره فوق‌العاده زیبا می‌گذرد که قرمزی سنگ‌های کوههای اطراف دره یادآور دره‌های مشهور الگاس در مرکز استرالیا است. در شمال شرق اندج یک قلعه برجسته تاریخی وجود دارد که البته جزء مجموعه قلعه‌های حشاشین نبوده است.
گازر خان و قلعه الموت
مشهورترین جاذبه‌های گردشگری این دره، قلعه الموت است که به دژ حسن صباح مشهور شده است. قلعه در بالای صخره‌های مرتفع مشرف‌به تمام منطقه واقع شده است. مسیر دسترسی به قلعه از ۷۰۰ متر جلوتر از میدان روستا شروع می‌شود. برای رسیدن به قلعه باید ۲۵ دقیقه نفس‌گیر پله‌های با شیب تند قلعه را طی کنید تا وارد قلعه شوید. داربست‌های فلزی که برای مرمت بنا بسته شدند، کمی منظره قلعه را مخدوش کرده است، اما هیچ‌چیز نمی‌تواند جلوی خودنمایی عظمت شگفت‌انگیز این بنا را بگیرد. اگر کوههای زیبای پیش رویتان شمارا ترغیب به کوه‌پیمایی کرد، با ۱۵ دقیقه کوهنوردی از گازر خان به روستای خشک چال می‌رسید.
بر اساس توصیف‌های کتاب راهنما، اقامت در هتل کوه ساران مناظر جذابی پیش رویتان قرار می‌دهد. همچنین خانه‌ای متعلق به خانواده سامعی با ظرفیت ۵ نفر آماده پذیرایی از شما است، جای خواب در این مهمانسرا روی تشک‌های ابری است و با پرداخت مبلغی اندک می‌توانید غذایی ساده اما خوشمزه در آنجا صرف کنید. همچنین از پنجره‌های این مهمانسرا مناظر زیبایی از عبور و مرور مردم در میدان روستای گازر خان قابل دیدن است.
مهمان‌سرای گلستان در میان درختان سرسبز بالای روستا جای گرفته است که منظره زیبایی از پله‌های الموت به دست می‌دهد. اتاق‌های این مهمانسرا دارای آشپزخانه و توالت مشترک است. سوییت متشکل از ۲ اتاق است که دارای بالکن‌هایی پر از گل و گیاه است. هتل فرهنگیان که قبلا مدرسه بوده، با تغییر کاربری و تبدیل کلاس‌ها به اتاق امکانات مناسبی در اختیارتان قرار می‌دهد. این مهمانسرا آشپزخانه و حمام هم دارد. دقت داشته باشید که پذیرش این هتل که پسری جوان است در ساعات صرف غذا به خانه مراجعه، و درب هتل را قفل می‌کند.
در این منطقه هیچ تابلویی برای گردشگران انگلیسی‌زبان وجود ندارد، اگر آن‌ها از شما درخواست کمک کردند به مرکز تحقیقات الموت واقع در ضلع جنوبی ابتدای مسیر الموت راهنمایی‌شان کنید. سواری‌های شخصی در زمانی در حدود ۲٫۵ ساعت شمارا به قزوین می‌رسانند. ساعت حرکت این سواری‌ها هفت صبح و محل حرکت‌شان میدان روستا است. همچنین از اتوبوس سرویس مدرسه که از جلوی درب هتل کوه ساران حرکت می‌کند می‌توانید در عرض ۴۵ دقیقه به معلم کلایه برسید.
کوهنوردی به سمت دامنه‌های شمالی البرز
از گرم رود به یوج
در این دره، مسیرهای پرپیچ و خم کوهنوردی از قله‌های الموت تا مناطق پشت سواحل دریای خزر وجود دارند. کوه‌پیمایی بر این قله‌های زیبا و اسرارآمیز تجربه‌ای است که گردشگران معدودی به لذت آن دست می‌یابند. آن‌طور که از کتاب خاطرات فریا استارک برمی‌آید، وی جز معدود گردشگرانی است که این تجربه شگرف را در سال ۱۹۳۰ میلادی آزموده است.
اگر قصد کوه‌پیمایی کردید و می‌خواهید مناظر بکر طبیعی را کشف کنید، تصمیم‌تان را به تعویق نیندازید؛ زیرا به‌تدریج راه‌های ماشین‌رو در حال پیش روی در این مسیر هستند و یک به یک روستاهای دورافتاده و بکر را به هم وصل می‌کنند. طی کردن این مسیر کار دشواری نیست، اما اگر قبل از خردادماه سفر می‌کنید از یک راهنما و یا راه‌بلد محلی بخواهید همسفرتان شود تا به قله‌های پربرف مسیر برنخورید. با یک تور ۳روزه می‌توان مناظر این مسیر را در کمال آرامش کشف کرد و از آن لذت برد. اما اگر برنامه سفر کوتاه‌تری مدنظر دارید، ۲ روز هم می‌تواند کافی باشد.
کوه‌پیمایی از روستای زیبای گرم رود در قلب دره‌ای شگرف در ۱۸ کیلومتری گازر خان که انتهای راه آسفالته است، آغاز می‌شود. در مسیر از ارتفاع ۳۲۰۰ متری سلامبر عبور می‌کنید که کاروانسرای دیدنی پیچبن را در خود جای داده است. با پای پیاده ۵٫۵ ساعت طول می‌کشد تا با یک راه‌بلد و از راه میان‌بر زیر آبشار به کاروانسرا برسید. از کاروانسرای پیچبن نیز با حدود ۳ ساعت پیاده‌روی از مسیرهای پر خس و خاشاک و پوشیده از گل‌های زرد زنبق به سلاجنبر می‌رسید. روستای فوق‌العاده زیبای ماران آخرین روستای مسیر کوه‌پیمایی شما تا دامنه شمالی البرز خواهد بود. از سلاجنبر با حدود ۳ ساعت پیاده‌روی و ۲ بار عبور از نواحی کم‌عمق رودخانه به این روستا می‌رسید. کار دشواری نیست، اما در ماه‌های پر آب رودخانه، احتمال لغزش و بروز خطر وجود دارد بنابراین مراقب باشید.
اگر از ماران ۳ ساعت دیگر از دامنه‌های کوه سرازیر شوید به روستای زیبای یوج می‌رسید که دارای علفزارها و مراتع پوشیده ازگل‌های رنگارنگ است. این روستا با جاده خاکی به تنکابن در ناحیه شمالی ایران متصل است.
استراحت و خوابیدن
در گرم رود یک هتل در دست‌ساخت است که با تکمیل آن، این روستا به اقامت گاه فوق‌العاده مناسبی برای کوه‌نوردان این مسیر شگرف بدل می‌شود. خواربارفروشی آقای صادقی در این روستا بیسکویت و تنقلات می‌فروشد و به شما در اجاره قاطر کمک می‌کند. مراتع سرسبز پیچبن مکان فوق‌العاده‌ای برای چادر زدن است، اما پیش‌ازاین کار از محلی‌ها اجازه بگیرید. اگر به دنبال خانه می‌گردید، نعمت‌الله مسنوکی می‌تواند خانه‌ای ساده و غذای خانگی با قیمت مناسب در اختیارتان قرار دهد. همچنین می‌توانید از او در کرایه قاطر در حدود ۱۲۰۰۰ تومان تا یوج و ۳۰۰۰۰ تومان تا گرم رود کمک بگیرید. روستای پیچبن همچنین دارای حمامی کوچکی به سبک روستایی است.
دسترسی
برای رسیدن به گرم رود می توانید از قزوین و معلم کلایه سواری دربست بگیرید. در انتهای مسیر کوه‌پیمایی در یوج، می‌توانید ساعت ۸ صبح با سواری به تنکابن بروید.طول این مسیر ۲ ساعت است. اگر مایل به ترک یوج در ساعات اولیه صبح نیستید از آقای شعبانی کمک بگیرید تا به شما سواری معرفی کند. می‌توانید اطمینان داشته باشید در عرض چند ساعت ماشین برایتان فراهم می‌شود. یوج نانوایی دارد اما مغازه‌ای در آن موجود نیست بنابراین برای احتیاط مقداری خواربار اضافه به همراه داشته باشید. از خوانندگان عزیز کجارو درخواست می‌شود که اگر عکس و اطلاعاتی درمورد این منطقه دارید با کجارو در میان بگذارید تا به شناخت بیشتر ایران کمکی کرده باشیم.
قلعه حشاشین
در قرن ۱۲ ام میلادی پیروان حسن صباح (تولد ۱۰۷۰ – وفات ۱۱۲۴) ف رهبر مقتدر فرقه اسماعیلی مجموعه‌ای از قلعه‌های مستحکم را در سرتاسر رشته کوههای البرز بنا کردند. آن‌طور که مشهور است، حسن صباح رهبری یک شبکه مخوف از فداییان را بر عهده داشت که وظیفه ترور یا ربودن شخصیت‌های سیاسی و مذهبی برجسته دوران خود را بر عهده داشتند. فداییان او اعتقاد داشتند پیروی از دستورات حسن صباح موجب رستگاری و رسیدن به بهشت موعود است.
آن‌طور که نقل‌شده، به دستور حسن صباح به گروهی از جوانان که به قلعه برده می‌شدند، نخست ماده مخدر حشیش می‌خوراندند و در حالت بیهوشی آنان را به باغی بسیار زیبا منتقل می‌کردند که در آن جوی‌های شیر و عسل جاری بود و دختران زیباروی در آن به دلبری مشغول بودند. پس از گذشت چندین روز از سکونت جوانان در این بهشت ساختگی دوباره به آنان داروی مخدر خورانده و به نزد رهبر گروه می‌بردند. و حسن صباح آن‌ها را می‌فریفت که بهشت رفتن آنان به خواست او بوده و برای بازگشت به بهشت باید از دستورات او پیروی کنند و فدایی راه او باشند. به همین دلیل آن‌ها به حشاشیون معروف شده ، که ریشه کلمه assassin (به معنی قاتل) در زبان انگلیسی امروزی است.
روایت‌های دیگری نیز موجود است. پیتر وایلی در کتاب آشیانه عقاب، حسن صباح را قهرمانی آزاداندیش و آشنا به علوم و اسرار اسلامی دانسته و از داستان حشیش به‌عنوان توطئه ساختگی برای بدنام ساختن فرقه اسماعیلیون یاد کرده است. فارغ از این‌که حقیقت چه بوده، بیشتر قلعه‌های اسماعیلیون با حیله‌گری هولاکو خان مغول در سال ۱۲۵۶ در زمان جانشین حسن صباح تسخیر شد، به‌گونه‌ای که تنها ۲ قلعه لمبسر و گیردکوه در برابر حمله مغول‌ها مقاومت کردند. به دلیل وجود مخازن آب و ذخایر غذایی کافی ، این ۲ قلعه سالیان متمادی مقاومت کردند. تا آنجا که قلعه گیردکوه ۱۷ سال تسلیم نشد.
مغول‌ها برای جلوگیری از اشغال مجدد این قلعه‌ها، استحکامات این قلعه‌ها را از میان بردند. امری که سبب شده از شگفتی‌های معماری این دژها ویرانه‌ای به عصر ما برسد. با تخریب قلعه الموت دوران نفوذ اسماعیلیان در ایران نیز پایان گرفت. امروزه پیروان این فرقه در بخش‌هایی از مصر ، تاجیکستان و شمال پاکستان سکنی گزیده‌اند. این قلعه به دست فراموشی سپرده شد تا این که در سال ۱۹۳۰ کتاب خاطرات خانم فریا استارک که سفرنامه‌ای در ارتباط با بازدید از قلعه‌های حشاشیون نوشته بود به چاپ رسید. نسخه جدیدی از این کتاب با شمار بالا چاپ‌شده و استفاده از آن می‌تواند راهنمای مناسبی برای سفر به الموت باشد.
دیدگاه