فروپاشی دیوار برلین ، روایت تصویری

آتش جنگ جهانی دوم خاموشی گرفت، برلین پایتخت نازی‌ها به دست متفقینی افتاد که حالا بر سر تقسیم اراضی و منافع خود با یکدیگر کشمکش داشتند. برلین یکی از پراهمیت‌ترین شهرهای امپراتوری شکست‌خورده نازی‌ها، بیشترین تنش‌ها را به خود دید. جنگ جهانی پایان گرفته بود اما، آتش جنگ سرد شعله‌ور می‌شد. برلین پایتخت آلمان مغلوب، تحت نظارت چهار کشور متفق فاتح جنگ قرار گرفت، به‌مرور بخش شرقی به شوروی سابق واگذار شد و بخش غربی تحت حمایت نظام سرمایه‌داری قرار گرفت. سال ۱۹۶۱ دیوار برلین، برای ۲۸ سال، میان بخش شرقی و غربی برلین پرده‌ای آهنین کشید و در دو سوی این دیوار دنیایی کاملا متفاوت از هم، شکل گرفت.

باوجودآنکه برلین در مناطق تحت نفوذ شوروی سابق قرار داشت، اما اهمیت آن باعث شد تا هیچ‌یک از چهار کشور شوروی، آمریکا، فرانسه و انگلیس به‌راحتی از این شهر چشم‌پوشی نکنند. سال ۱۹۴۷ میلادی، در ماه‌های نخست پس از پایان جنگ، این شهر توسط کمیسیونی متشکل از هر چهار کشور اداره شد و ریاست این کمیسیون هر ماه و به صورت چرخشی به عهدهٔ یکی از چهار کشور بود. سپس قرار شد قسمت شرقی شهر تحت کنترل نیروهای شوروی باقی بماند و قسمت غربی آن به‌صورت مشترک توسط سه دولت آمریکا، انگلیس و فرانسه اداره شود.سال ۱۹۴۸ کشورهای آمریکا، انگلیس و فرانسه بخش‌های تحت حاکمیت خود را یکپارچه کردند و جمهوری فدرال آلمان را که به آلمان غربی مشهور شد شکل دادند. به دنبال آن نواحی غربی شهر برلین زیر نظر آلمان غربی قرار گرفت. در ۷ اکتبر ۱۹۴۹ اتحاد جماهیر شوروی در بخش تحت حاکمیت خود یک دولت کمونیستی روی کار آورد که منجر به شکل‌گیری جمهوری دموکراتیک آلمان یا آلمان شرقی شد و درنتیجه نواحی شرقی برلین که تحت نفوذ شوروی بود زیر نظر آلمان شرقی قرار گرفت.

در فاصله سال‌های ۱۹۴۹ تا ۱۹۶۱  میلادی، قریب به ۵/۲ میلیون نفر از آلمان شرقی به آلمان غربی مهاجرت کردند.  راه اصلی آن‌ها ورود به برلین غربی بود. همچنین طی شش ماه اول سال ۱۹۶۱ تعداد ۱۶۰هزار نفر یعنی تقریباً روزانه ۲۰۰۰ نفر از برلین شرقی به برلین غربی پناهنده شدند. بیشتر مهاجرین کارگران متخصص، کارشناسان، اساتید دانشگاه و روشنفکران بودند. این امر موجب نارضایتی دولت آلمان شرقی و اتحاد جماهیر شوروی شد. این مهاجرت‌ها و از دست دادن نیروهای کار، آلمان شرقی را در معرض فروپاشی اقتصادی قرارداد و خسارت‌های زیادی را برای اتحاد جماهیر شوروی و دولت آلمان شرقی تحت رهبری اریک هونکر به ارمغان آورد. چرا که اقتصاد و صنعت آلمان شرقی عملاً بر کمک‌های شوروی شکل یافته بود. از این رو آن‌ها دست به عملی محدودکننده زدند و به دستور نیکیتا خروشچف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی تمام راه‌های ارتباطی میان برلین شرقی و غربی را مسدود کردند. دیوار برلین با ‌عنوان «دیوار حافظ ضد فاشیست» و با هدف جلوگیری از رفت‌وآمدهای نامطلوب (به تعبیر اروپای شرقی) بنا کردند. در اولین ساعات روز یک‌شنبه سیزدهم آگوست ۱۹۶۱، نیروهای نظامی آلمان شرقی خیابان‌های منتهی به نقاط مرزی را محاصره کردند و کارگران در مرز مشغول ساختن دیوار شدند. با ایجاد این حصار که ارتفاع آن به دو متر می‌رسید، ارتباط بین بخش‌های شرقی و غربی شهر کاملاً قطع شد.

احداث این دیوار چنان شتابان انجام گرفت که بسیاری از خانواده‌ها که در مناطق مختلف شهر زندگی می‌کردند برای مدت ۲۸ سال از یکدیگر جدا ماندند. گروهی از آن‌ها آن‌قدر زنده نماندند که فروریختن دیوار برلین را شاهد باشند و امکان دیدار دوبارهٔ خانواده‌های خود را پیدا کنند. طول دیواری که به دور برلین غربی کشیده شده بود، ۱۵۵ کیلومتر بود که ۴۵ کیلومتر آن از وسط شهر می‌گذشت. با احداث این دیوار، شهر برلین غربی به صورت یک شهر محصور در خاک آلمان شرقی درآمد. گذرگاه‌های دو طرف در ۱۹۲ مسیر قطع شد. ۹۷ مورد خیابان‌های شهری برلین در جهت شرقی - غربی و ۹۵ مورد مسیرهای بیرون شهری بین برلین غربی و سایر مناطق آلمان شرقی بسته شد. این حصار اندکی در خاک آلمان شرقی نصب شد تا بدین ترتیب از هرگونه تجاوزی توسط آلمان غربی مصون بماند. به‌طوری که اگر کسی پشت این حصار می‌ایستاد، درواقع در خاک آلمان شرقی قرار داشت.

تانک‌ها در نقاط معینی از شهر مستقر شدند. قسمتی از خیابان‌های شهر کنده شده بود و برای رفت‌وآمد وسائل نقلیه عمومی قوانین تازه‌ای معین شده بود. خطوط راه‌آهن و مترو بین دو طرف هم متوقف و ارتباط تلفن این دو بخش نیز قطع شد. همچنین ساکنان برلین شرقی از ورود به برلین غربی منع شدند. این امر به دلیل این که حدود ۶۰ هزار نفر از ساکنان برلین شرقی در برلین غربی کار می‌کردند مشکلات زیادی به بار آورد. در روزهای بعد مقامات آلمان شرقی در مقابل تمام پنجره‌ها و درهای ساختمان‌هایی که در خط حائل واقع شده بودند دیوار کشیدند. سال ۱۹۸۹ تظاهرات اعتراضی مردم نسبت به دولت آلمان شرقی شدت گرفت. هجدهم اکتبر همان سال اریک هونکر، رهبر آلمان شرقی از سمت خود کناره‌گیری کرد و چند روز بعد ایگون کرنس جانشین او شد. دولت جدید تصمیم گرفت به ساکنان برلین شرقی اجازه دهد تا برای سفر به برلین غربی تقاضای ویزا کنند. با اعلام این مطلب از سوی دولت ده‌ها هزار نفر از ساکنان برلین شرقی خود را به محل‌های مشخص شده رساندند تا از مرز عبور کنند و به برلین غربی بروند. هجوم این جمعیت به کنار مرز ماموران و نگهبانان را دچار مشکل کرد. چرا که آن‌ها برای مقابله با چنین جمعیتی آمادگی نداشتند. لحظه به لحظه بر انبوه جمعیت اضافه می‌شد. سرانجام ماموران مرز را گشودند و مردم توانستند از آن عبور کنند. در آن طرف مرز، اهالی برلین غربی برای استقبال از همشهریان سابقشان جمع شده بودند. به این ترتیب نهم نوامبر ۱۹۸۹ به روز فروپاشی دیوار برلین تبدیل شد. این دیوار ظرف روزها و هفته‌های بعد و توسط کسانی که از دیگر نقاط آلمان شرقی خود را به برلین رسانده بودند به تدریج خراب شد. فروریختن دیوار برلین، اولین قدم در راه اتحاد مجدد دو آلمان بود که سرانجام در سوم اکتبر ۱۹۹۰ صورت گرفت.

سربازان آلمانی شرق  مانعی انسانی ایجاد کرده، تا از عبور شهروندان آلمان غربی که به انتظار دیدار بستگان خود در آلمان شرقی بودند جلوگیری کنند. ایستگاه بازرسی چارلی، ۹ نوامبر  ۱۹۸۹.

ساعت که به نیمه‌شب رسید، تمامی ایستگاه‌های بازرسی  مجبور  به اجازه عبور شهروندان شدند.

برلینی‌ها درحرکتی نمادین، با چکش و اسکنه به تخریب دیوار برلین پرداختند.

شهروندان آلمان شرقی و غربی، عبور از  دروازه براندنبورگ را جشن گرفتند.

در حالی که تا پیش از این، عبور از دیوار برلین، پنهانی، با ترس‌ولرز و با حفر تونل به‌سختی امکان‌پذیر بود، شب ۹ ام نوامبر ۱۹۸۹ شهروندان برلین غربی آزادانه از دیوار برلین بالا رفتند.

شهروندان بخش شرقی برلین، شادمان از فتح دروازه براندنبورگ

شهروندان بخش غربی برلین در حال استقبال از ساکنان برلین شرقی، که از طریق ایستگاه بازرسی برلین به این بخش از شهر وارد می‌شوند. دهم نوامبر ۱۹۸۹

استقبال بی‌نظیر در یکی از ایستگاه‌های مرزی، شهروندان بخش غربی برلین برای شرقی‌ها سنگ تمام گذاشتند.

شهروندان بخش غربی برلین تمام‌روز، دروازه براندنبورگ را مملو از جمعیت نگاه داشتند. ۱۰ نوامبر ۱۹۸۹

دروازه براندنبورگ، سیلی از سربازان مرزی آلمان شرقی ۱۱ نوامبر ۱۹۸۹ دیوار برلین را تحت کنترل خود درآوردند.

روز بعد، ۱۲ نوامبر ۱۹۸۹، قلم و چکش‌ها جای خود را به بولدوزر و جرثقیل دادند. بولدوزرها و جرثقیل‌های آلمان شرقی در حال از میان برداشتن دیوار برلین.

شهروندان بخش شرقی برلین در حال عبور از بخش تخریب‌شده دیوار برلین در ایستگاه بازرسی پستدامر پلاتز، در اولین هفته فروپاشی دیوار برلین، حدود دو میلیون نفر به برلین غربی برلین رفتند. ۱۲

نوامبر ۱۹۸۹

قسمت‌های تخریب‌شده دیوار در ایستگاه بازرسی پستدامر پلاتز، ۱۴ نوامبر ۱۹۸۹ با کامیون منتقل شدند.

هزاران نفر در حال عبور از بخش‌های تخریب‌شده ایستگاه بازرسی پستدامر پلاتز و دروازه براندنبورگ، ۱۸ نوامبر سال ۱۹۸۹

روزهای پس از این واقعه شهروندان برلین برای تخریب دیوار داوطلب شدند. دختر نوجوان شهروند برلین غربی در حال تلاش برای تخریب دیوار به سهم خود. ۱۹ نوامبر سال ۱۹۸۹

بخش‌های دیگری از دیوار برلین، در ماه‌های بعد توسط دولت آلمان شرقی برچیده شد. ۲۲ دسامبر سال ۱۹۸۹ در نزدیکی دروازه براندنبورگ.

تا سال بعد، مردم همچنان به دنبال برداشتن بخش بیشتری از این دیوار بودند. مردی با چکش به جان پرده آهنین جنگ سرد افتاده، ۲ ژوئن ۱۹۹۰ در نزدیکی ایستگاه بازرسی چارلی